LETAİFÜ'L-EFKAR

Osmanlı kâdısı Hüseyin b. Hasan’ın 936/1529 yılında kaleme aldığı Letâifü’l-Efkâr ve Kâşifü’l-Esrâr, Kanûnî Sultân Süleyman’ın vezir-i azamlarından İbrahim Paşa’ya ithaf edilmiştir. Beş bölüm, altmış altı fasıldan oluşan ve içerdiği konuların çeşitliliği hasebiyle ansiklopedik bir mahiyet arz eden Letâifü’l-Efkâr’ın bölümleri a) “Siyaset”, b) “Hz. Âdem’den 935 yılına kadar Haremeyn-i Şerîfeyn’deki halîfelerin tarihi”, c) “Edebiyyât”, d) “Övülen ve yerilen huylar” ile e) “Mahlûkâtın acâyibine ve mevcûdâtın garâyibine dair” başlıklarını taşımaktadır.

Muhtevası bakımından eserin ilk bölümü siyasi-fıkhî hükümleri hâvi kitapların ana konularını ele alırken, ikinci bölümü Osmanlı tarihini dünya tarihine eklemleyen bir tarih anlayışıyla öne çıkmaktadır. Bu çerçevede Osmanlı hilafetine meşruiyet kaynağı sağlamak üzere Mekke ve Medine’ye hâkim olmayı önemli bir kıstas olarak belirlemesiyle temayüz eden eserin diğer üç bölümü de Osmanlıların âlem tasavvurlarını oluşturan belagat/edebiyat, ahlak ve coğrafya birikimini muhtasar bir şekilde sunmaya matuftur.

Kanunî döneminde sayıları hızla artan siyaset risaleleri içerisinde ayrıcalıklı bir yere sahip olan Letâifü’l-Efkâr, müellif ve eser hakkında tanıtıcı bilgileri içeren inceleme kısmı ile metnin Türkçe tercümesi ve üç farklı nüshayı esas alan Arapça tahkikli neşirden müteşekkildir.